Kościół parafialny pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła, będący świadkiem wielu kluczowych momentów w historii miejscowości, przeszedł przez wieki liczne próby, od szturmów węgierskich wojsk w 1474 roku, poprzez wielkie pożary, aż po dewastacje w czasie II wojny światowej. Odbudowa i konsekracja kościoła przez bp. Franciszka Wierzchlejskiego w 1857 roku oraz późniejsze odnowienie przez bł. ks. Władysława Findysza, świadczą o niezłomności i wierze mieszkańców.
Wyposażenie wnętrza kościoła, utrzymane w stylu późnobarokowym z elementami gotyckimi, takimi jak kamienna chrzcielnica czy portal, oraz kaplica boczna NMP Bolesnej, w której spoczywają relikwie bł. ks. Władysława Findysza, dodają świątyni wyjątkowego charakteru. Wyniesienie ks. Findysza na ołtarze jako pierwszego męczennika systemu komunistycznego w Polsce i ustanowienie przy kościele sanktuarium w 2011 roku przez bp. Kazimierza Górnego, jest uznaniem jego życia i ofiary.
Klasztor dominikanów założony w 1331 roku jako placówka misyjna oraz istnienie w mieście budynku szpitala prepozyturalnego i szkoły parafialnej odzwierciedlają długą tradycję edukacyjną i opiekuńczą parafii w Nowym Żmigrodzie. To bogactwo historii i duchowości sprawia, że parafia ta stanowi ważny punkt na mapie religijnej Polski, będąc miejscem pielgrzymek i modlitwy, a także zachowując pamięć o przeszłości i dziedzictwie, które kształtowało tożsamość lokalnej społeczności przez stulecia.